เดจาวูแปลตามภาษาฝรั่งเศสแปลว่า “เคยเห็นแล้ว” คือ อาการที่รู้สึกว่า เหตุการณ์ที่เพิ่งพบเจอนั้นคลับคล้ายคลับคลาว่าเคยพบเจอมาแล้ว เป็นประสบการณ์ทางจิต เกิดได้กับทุกคนและทุกเวลา ไม่ว่าหลับหรือตื่น
เดจาวู คืออะไร
เดฌา-วูว์ (ฝรั่งเศส: déjà-vu) เป็นคำที่เอมิล โบยรัค (Emile Boirac) ใช้ในหนังสือ ลาเวอนีร์เดซีย็องส์ปซีชิก (L’Avenir des sciences psychiques) เป็นคนแรก หมายความถึง อาการที่รู้สึกว่า เหตุการณ์ที่เพิ่งพบเจอนั้นคลับคล้ายคลับคลาว่าเคยพบเจอมาแล้ว เป็นประสบการณ์ทางจิต เกิดได้กับทุกคนและทุกเวลา ไม่ว่าหลับหรือตื่น
เดจาวูเป็นประสบการณ์ที่พบได้บ่อยอย่างไม่น่าเชื่อ ซึ่งมีคนมากกว่า 97% คน ที่คิดว่าเคยมีอาการเดจาวูอย่างน้อยหนึ่งครั้ง นักบุญออกัสติน นักปราชญ์ในสมัยโบราณ กล่าวถึงแนวคิดเดจาวูครั้งแรกในปี ค.ศ. 400 ว่าเป็น “ความทรงจำที่ผิดพลาด” แต่นักปรัชญาชาวฝรั่งเศส เอมิล โบยรัค เป็นคนแรกที่ใช้คำว่าเดจาวูในปี พ.ศ. 2433 การใช้คำนี้เป็นครั้งแรกในโลกวิทยาศาสตร์มาจาก FL Arnaud นักประสาทวิทยาที่เสนอให้ใช้ในการประชุมของ Societe Medico-Psychologique
เดจาวูเกิดจากอะไร
เชื่อกันว่าเดจาวูอาจเป็นผลมาจากการตระหนักรู้ (การตระหนักรู้ตนเอง หมายถึง ความสามารถที่จะรับรู้และเข้าใจความรู้สึก อารมณ์ และความต้องการของตนเอง ตลอดจนผลที่เกิดขึ้นกับบุคคลอื่น อันเนื่องมาจากความรู้สึก อารมณ์ และความต้องการเหล่านั้นของตน และเข้าใจตนเองในด้านจุดแข็ง จุดที่ควรพัฒนา คุณค่า) ควบคู่ไปกับความรู้สึกว่านี่เป็นความทรงจำที่ไม่ถูกต้อง คุณลักษณะสำคัญคือบุคคลนั้นตระหนักว่าพวกเขาไม่เคยเห็นสิ่งนี้มาก่อน บางคนกำลังประมวลผลการมองเห็นสองครั้งเพราะพวกเขาอาจฟุ้งซ่านหรือการมองเห็นของพวกเขาถูกบดบังด้วยเหตุผลบางอย่าง
แม้ว่าโดยส่วนใหญ่ เดจาวูจะไม่ใช่สัญญาณที่ร้ายแรง แต่ก็มีปัจจัยที่อาจทำให้ไม่สบายใจ คนที่เหนื่อยหรือเครียดมักเจอเดจาวู คิดว่าเป็นเพราะความเหนื่อยล้าและความเครียดมักส่งผลต่อความจำทั้งระยะสั้นและระยะยาว สมมติฐานคือปริมาณโดปามีน (Dopamine สารควบคุมอารมณ์และความรู้สึก) ที่มากเกินไปอาจเกี่ยวข้องกับประสบการณ์เดจาวู ในการศึกษาโรคลมบ้าหมู การวิจัยแสดงให้เห็นว่าระดับโดปามีนในระดับสูงถูกตรวจพบในแบบจำลองหนูของโรคลมบ้าหมู คิดว่าอาการเดจาวูเหล่านี้เกิดจากโดปามีนในระบบมากเกินไป
ใครบ้างที่อาจจะเป็นเจอเดจาวู
ทุกคนสามารถสัมผัสกับเดจาวูได้ ตามการวิจัยบอกว่ากลุ่มเหล่านี้เจอบ่อยมากกว่ากลุ่มอื่น
- ผู้มีรายได้สูง
- มีการศึกษาดี
- เดินทางบ่อย
- คนที่จำความฝันของตัวเองได้
- กลุ่มเสรีนิยมทางการเมือง
- อายุ 15-25
ผลกระทบของเดจาวู
สำหรับบุคคลที่มีสุขภาพดีส่วนใหญ่ เดจาวูไม่มีผลกระทบร้ายแรง นอกจากความรู้สึกสับสนเล็กน้อยในชั่วขณะหนึ่ง อย่างไรก็ตาม หากคุณประสบกับเดจาวูบ่อยครั้ง (สองสามครั้งต่อสัปดาห์ขึ้นไป) คุณอาจต้องไปพบแพทย์ทางประสาทวิทยาเพื่อรับการประเมินโรคลมบ้าหมูหรืออาการทางระบบประสาทอื่น ๆ
