เคยสงสัยไหมว่า ทำไมเราถึงรู้สึกผูกพันกับใครบางคนตั้งแต่แรกเห็น หรือทำไมถึงรู้สึกคุ้นชินกับสถานที่แห่งหนึ่งทั้งที่ไม่เคยไปมาก่อน นิทานชาดกเรื่อง “คนระลึกชาติได้”
บอกเล่าเรื่องราวของพราหมณ์ผู้หนึ่งที่สามารถระลึกชาติได้ เขาได้พบพระพุทธเจ้าและจดจำชาติก่อนของตนได้ว่าเป็นลูกของพราหมณ์ผู้นี้ เรื่องราวสุดประทับใจนี้สอนให้เรารู้ว่า ความสัมพันธ์ระหว่างคนเราไม่ได้เริ่มต้นเพียงแค่ชาตินี้เท่านั้น แต่มีมายาวนานนับชาติภพ
คนระลึกชาติได้
ในสมัยหนึ่ง พระพุทธเจ้า ประทับอยู่วัดอัญชนวัน เมืองสาเกต ทรงปรารภพราหมณ์ผู้หนึ่ง เรื่องมีอยู่ว่า …
เช้าตรู่วันหนึ่ง พระพุทธองค์ พร้อมหมู่ภิกษุสงฆ์ ได้เข้าไปบิณฑบาตในเมืองสาเกตพบพราหมณ์ผู้หนึ่งเดินสวนไปนอกเมือง แล้วกรูเข้ามาหมอบแทบเท้าจับข้อเท้าไว้แน่นแล้วพลางกล่าวว่า
“ลูก ธรรมดาบุตร ต้องปรนนิบัติมารดาบิดา ในยามแก่ชรามิใช่หรือ ทำไม ลูกจึงไม่มาเยี่ยมเราเลย ไป พ่อจะพาไปพบแม่เจ้า”
แล้วจึงนำไปเรือนของตน
พระพุทธองค์ประทับนั่งเหนืออาสนะพร้อมภิกษุสงฆ์ นางพราหมณีมาหมอบแทบเท้าแล้วร่ำไห้คร่ำครวญเช่นกันกับพราหมณ์แล้วแนะนำให้บุตรธิดาไหว้พี่ชาย วันนั้น ครอบครัวของพราหมณ์ได้ถวายมหาทานแก่พระพุทธองค์และพระภิกษุสงฆ์ พระพุทธองค์ได้ตรัสชราสูตรทำให้พราหมณ์ทั้งสองเป็นอนาคามีแล้วเสด็จกลับวัด
ตอนเย็นพวกภิกษุตั้งความสงสัยว่า
“ทำไม พราหมณ์ทั้งสองจึงเรียกตนเองว่า เป็นพ่อเป็นแม่ของพระตถาคต”
พระพุทธองค์จึงตรัสว่า
“พราหมณ์เคยเป็นพ่อของเรา 500 ชาติ เป็นอา 500 ชาติ เป็นปู่ 500 ชาติ นางพราหมณีเคยเป็นมารดาของเรา 500 ชาติ เป็นน้า 500 ชาติ เป็นย่า 500 ชาติติดต่อกันไม่ขาดสาย”
แล้วได้ตรัสพระคาถาว่า
“บุคคลมีจิตใจจดจ่อและเลื่อมใสอยู่ในผู้ใด บุคคลพึงคุ้นเคยสนิทสนมในผู้นั้น แม้ทั้ง ๆ ที่ ไม่เคยเห็นกันมาก่อนเลย”
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
คนจะเป็นญาติมิตรสหายกันเป็นเรื่องอดีตชาติแต่ปางก่อน
