นิทานชาดก : บวชเพราะผมหงอก

บวชเพราะผมหงอก

ในสมัยหนึ่ง พระพุทธเจ้า ประทับอยู่วัดเชตวัน เมืองสาวัตถี ทรงปรารภการเสด็จออกผนวชของพระองค์ ได้ตรัสอดีตนิทานมาสาธก ว่า…

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ในกรุงมิถิลา วิเทหรัฐ มีพระราชาผู้ทรงธรรมพระองค์หนึ่งพระนามว่า มฆเทวะ พระองค์ได้ตรัสกับนายช่างกัลบก (ช่างตัดผม) ว่า “นายช่าง หากวันใดท่านเห็นผมหงอกบนศีรษะเรา จงบอกเราด้วย”

ต่อมาวันหนึ่ง นายช่างกัลบกพบผมหงอกเส้นหนึ่งบนศีรษะของพระราชา จึงได้ทูลให้ทรงทราบ พระราชาจึงสั่งให้ถอนออกมาวางไว้ที่ฝ่าพระหัตถ์ของพระองค์

ในสมัยนั้น พระราชายังมีพระชนมายุเหลืออยู่อีก 84,000 ปี ถึงกระนั้นพระองค์ก็ถึงความสลดพระทัยว่า ความตายใกล้เข้ามาแล้ว พระองค์ทรงวิตกจนพระเสโทเปียกชุ่มไปทั่วพระวรกาย ได้ตัดสินพระทัยออกบรรพชาในวันนั้น จึงทรงประทานบ้านหลังโตแก่นายช่างกัลบก และมอบราชสมบัติแก่พระโอรสพระองค์ใหญ่

พวกอำมาตย์ ได้ทูลถามถึงสาเหตุที่พระองค์สละราชสมบัติ พระองค์จึงตรัสบอกสาเหตุที่สละราชสมบัติออกบวชเพราะผมหงอกบนศีรษะ แล้วได้ตรัสคาถาแก่อำมาตย์ทั้งหลายว่า “เมื่อวัยล่วงลับไป ผมบนศีรษะของเราก็หงอก เทวทูตก็ปรากฎชัด บัดนี้ เป็นเวลาที่เราควรจะบวช” ครั้นตรัสแล้ว ก็สละราชสมบัติบวชเป็นฤาษีในวันนั้นเอง ประทับอยู่ในสวนมะม่วงตราบจนสวรรคต

นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า

ไม่ควรประมาทในวัย เพราะความประมาทเป็นหนทางแห่งความตาย