วันทะเลโลก หรือ วันมหาสมุทรโลก ปี 2024

วันทะเลโลก หรือ วันมหาสมุทรโลก (World Oceans Day) คือ วันที่ 8 มิถุนายน ของทุกปี เพื่อเฉลิมฉลองและเพื่อกระตุ้นจิตสำนึกให้คนทั้งโลกหันมาใส่ใจ ร่วมกันอนุรักษ์ท้องทะเล

วันทะเลโลก

วันทะเลโลก หรือ วันมหาสมุทรโลก (World Oceans Day) ตรงกับวันที่ 8 มิถุนายน ของทุกปี เพื่อเฉลิมฉลองและเพื่อกระตุ้นจิตสำนึกให้คนทั้งโลกหันมาใส่ใจ ร่วมกันอนุรักษ์ท้องทะเล กำหนดขึ้นมาอย่างเป็นทางการโดยสหประชาชาติ เริ่มขึ้นในปี 2552 แนวความคิดนี้เกิดขึ้นมาตั้งแต่ปี 2535 จากแนวความคิดของประเทศแคนาดา ในการประชุมความร่วมมือของกลุ่มประชาคมโลก (The Earth Summit) ที่เมืองริโอเดอจาเนโร ประเทศบราซิล โดยหลังจากนั้นมีการเฉลิมฉลองอย่างไม่เป็นทางการมาทุกปี จนกระทั่งกำหนดเป็น วันมหาสมุทรโลก หรือ วันทะเลโลก

มหาสมุทรมีความสำคัญมากมายกว่าที่หลาย ๆ คนจะคาดถึงเลยทีเดียว อากาศที่เราหายใจกันอยู่ทุกวันนี้ที่ประกอบด้วยออกซิเจนนั้น กว่าร้อยละ 70 ของก๊าซออกซิเจนมาจากสาหร่ายเซลล์เดียวหรือแพลงตอนพืชที่ลอยอยู่ในน้ำทะเล มหาสมุทรยังเป็นแหล่งอาหารที่สำคัญสำหรับมนุษย์ นอกจากอาหารทะเลแล้ว ยังรวมถึงเกลือ และแร่ธาตุต่าง ๆ ยารักษาโรคเพื่อช่วยชีวิตเราในยามเจ็บป่วย ท้องทะเลมหาสมุทรยังให้ความสวยงามสบายตาให้เราได้ชื่นชม เป็นแหล่งท่องเที่ยว มีหาดทราย มีแนวปะการัง เป็นที่ว่ายน้ำผ่อนคลาย มหาสมุทรยังทำหน้าที่ควบคุมสภาพภูมิอากาศ เป็นแหล่งพลังงานทั้งก๊าซธรรมชาติ น้ำมันดิบ พลังงานลมและคลื่น มหาสมุทรช่วยดูดซึมก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่ถูกปล่อยออกมาทั้งหมดได้ถึง 25% มหาสมุทรเป็นที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตกว่า 80% บนโลก

ความสำคัญวันทะเลโลก

พัน กี-มุน (Ban Ki-moon) เลขาธิการสหประชาชาติได้ออกแถลงการณ์ในวันทะเลโลกของทุกปีเพื่อให้ชาวโลกได้เห็นความสำคัญของวันดังกล่าว โดยเรียกร้องให้รัฐบาลและประชาชนของทุกชาติช่วยกันปกป้องรักษาทะเลเพื่อสิ่ง มีชีวิตในรุ่นหลัง พร้อมทั้งเตือนว่าในอนาคต ทั่วโลกจะต้องเผชิญผลกระทบจากทะเลอย่างหนัก ซึ่งทาง UN เรียกร้องโลกให้อนุรักษ์ทะเล และหากมีการใช้ทรัพยากรทางทะเลจนหมด จะทำให้เกิดผลกระทบจากสภาวะอากาศแปรปรวน ความเสื่อมโทรมของสิ่งแวดล้อมและความปลอดภัยทางทะเล การตกงานของชาวประมง ซึ่งเป็นปัญหาที่สำคัญมากขึ้นเรื่อย ๆ

หลังพบว่า ขยะในทะเลส่งผลกระทบมหาศาลต่อสิ่งแวดล้อม ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศน์ และสร้างความเสียหายให้กับเรือและเครื่องมือประมงตลอดจนส่งผลต่อจำนวนสัตว์ทะเลหายาก ที่ได้รับบาดเจ็บจากการกินขยะพลาสติกทำให้ติดบริเวณทางเดินอาหาร ส่งผลให้สัตว์ทะเลต้องตายเป็นจำนวนมาก ทำให้มีการรณรงค์ และกระตุ้นคนไทยให้หันมาอนุรักษ์ท้องทะเลไทย เนื่องในวันทะเลโลก เพราะจากการสำรวจของกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง พบว่าปัญหาในท้องทะเลส่วนใหญ่มาจากขยะพลาสติกตามทะเลที่เป็นแหล่งท่องเที่ยว ที่ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศน์

ทุกคนต้องตระหนักถึงปัญหาขยะในท้องทะเลอย่างจริงจัง และหยุดพฤติกรรมดังกล่าว การปลุกจิตสำนึกผ่านกิจกรรมต่าง ๆ มากมาย ไม่ประสบความสำเร็จเพราะประชาชนส่วนยังคงใช้ถุงพลาสติกในการใส่อาหาร จึงต้องการให้ทุกคนถือเอาวันทะเลโลก เป็นจุดเริ่มต้นในการอนุรักษ์ หวงแหนท้องทะเลไทย และการแก้ไขปัญหาขยะในท้องทะเลที่ผ่านมา

กิจกรรมวันทะเลโลก

เราจำเป็นต้องปกป้องมหาสมุทรให้มากกว่าที่เคยทำมา เนื่องจากมหาสมุทรต้องได้รับการฟื้นฟูเพื่อที่จะสามารถต่อกรกับการล่มสลายของระบบนิเวศซึ่งเริ่มก่อตัวในดินแดนแห่งท้องทะเลแล้ว

ประเทศไทยมีทรัพยากรทางทะเลมากเพียงพอที่จะหล่อเลี้ยงชาวไทยและ สามารถส่งออกไปภูมิภาคต่าง ๆ ของโลกได้อย่างยั่งยืนหากเราตระหนักที่จะดูแลท้องทะเลรักษาประโยชน์ร่วมกัน การใช้ประโยชน์พื้นที่ชายฝั่งและการพัฒนากิจการประมงที่ผ่านมาของไทยเป็นไปในทางทำลายเพื่อกอบโกยทรัพยากรและเงินให้มากที่สุด หากเรายังคงเดินหน้าทำลายทะเลจนเกินสมดุล ผลกระทบที่ตามมาคือปลาและสิ่งมีชีวิตจะหมดไปมหาสมุทร

การศึกษาการอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลทางกายภาพ และทรัพยากรทางทะเลทางชีวภาพตลอดจนระบบนิเวศ โดยเป็นการป้องกันและรักษาระบบนิเวศในมหาสมุทรและทะเลผ่านการจัดการตามแผนเพื่อป้องกันการแสวงประโยชน์จากทรัพยากรเหล่านี้ การอนุรักษ์ทางทะเลเป็นผลมาจากผลกระทบที่เกิดขึ้นในสิ่งแวดล้อมของเรา เช่น การสูญพันธุ์, การทำลายถิ่นฐานธรรมชาติ และการเปลี่ยนแปลงของระบบนิเวศ

รวมถึงมุ่งเน้นไปที่การจำกัดความเสียหายของมนุษย์ต่อระบบนิเวศทางทะเล, การฟื้นฟูระบบนิเวศทางทะเลที่เสียหาย และรักษาสายพันธุ์ที่อ่อนแอ ตลอดจนระบบนิเวศของสิ่งมีชีวิตทางทะเล การอนุรักษ์ทางทะเลเป็นระเบียบวินัยที่ค่อนข้างใหม่ซึ่งได้พัฒนาขึ้นเพื่อตอบสนองต่อประเด็นทางชีววิทยา เช่น การสูญพันธุ์ และที่อยู่อาศัยใต้ทะเลที่เปลี่ยนไป

คำขวัญวันทะเลโลก

ธรรมชาติเป็นของท่าน จงยึดมั่นรักษามัน

ทะเล

ทะเล คือ แหล่งน้ำเค็มขนาดใหญ่ที่ล้อมรอบด้วยพื้นดินทั้งหมดหรือบางส่วน เมื่อกล่าวถึงกว้าง ๆ ทะเล คือระบบที่เชื่อมกันระหว่างผืนน้ำมหาสมุทรน้ำเค็มบนโลก ถือเป็นมหาสมุทรโลก หรือแยกเป็นมหาสมุทรหลาย ๆ แห่ง ทะเลบรรเทาภูมิอากาศของโลก และมีบทบาทสำคัญในวัฏจักรน้ำ และวัฏจักรคาร์บอน แม้ว่ามีการเดินทางและสำรวจทะเลตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ การวิจัยทางวิทยาศาสตร์สมัยใหม่เกี่ยวกับทะเลที่เรียกว่า สมุทรศาสตร์ สืบย้อนไปได้ถึงคณะเดินทางแชลเลนเจอร์ของชาวอังกฤษในคริสต์ทศวรรษ 1870 ทะเลถูกแบ่งออกเป็นส่วน ๆ ได้ 5 ส่วน รวมถึงมหาสมุทร 4 แห่ง ที่ตั้งชื่อโดยองค์การอุทกศาสตร์สากล (มหาสมุทรแอตแลนติก มหาสมุทรแปซิฟิก มหาสมุทรอินเดีย และมหาสมุทรอาร์กติก) และมหาสมุทรใต้ ทะเลที่มีขนาดเล็กกว่า และอยู่ในระดับรองลงมา เช่น ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน

น้ำทะเล

น้ำทะเล เป็นของเหลวที่ได้จากทะเลหรือมหาสมุทร โดยทั่วไปมหาสมุทรทั่วโลกมีความเค็ม (salinity) ประมาณ 3.5% หรือ 35 ส่วนต่อพันส่วน นั่นหมายความว่าในน้ำทะเลทุก ๆ 1 กิโลกรัม จะพบเกลืออยู่ 35 กรัม (ส่วนมากจะพบในรูปของไอออนโซเดียมคลอไรด์ (Na+, Cl−) ความหนาแน่นเฉลี่ยที่ผิวน้ำของมหาสมุทรอยู่ที่ 1.025 กรัมต่อมิลลิลิตร น้ำทะเลมีความหนาแน่นมากกว่าน้ำจืด (น้ำจืดมีความหนาแน่นสูงสุดที่ 1.000 กรัมต่อมิลลิลิตร ที่อุณหภูมิ 4 องศาเซลเซียส) เพราะน้ำทะเลมีความหนักของเกลือและ Electrostriction (ไฟฟ้าที่ไม่นำกระแส แต่อยู่ในเรื่องของสนามไฟฟ้า) จุดเยือกแข็งของน้ำทะเลอยู่ที่อุณหภูมิ −2 องศาเซลเซียสหรือ 28.4 องศาฟาเรนไฮต์ นับว่ามากกว่าน้ำจืด ในน้ำทะเลที่มีความเข้มข้น 35 ส่วนต่อพันส่วน (35 ppt)

ปัญหาระบบนิเวศทางทะเล

น้ำมันรั่วในทะเล

การพัฒนาทางเศรษฐกิจเป็นปัจจัยที่ทำให้มนุษย์มีความต้องการใช้พลังงานต่าง ๆ มากขึ้น โดยที่น้ำมันเป็นพลังงานที่มีความต้องการแปรผันตามการพัฒนาทางเศรษฐกิจ ดังนั้นกิจกรรมการนำเข้าและส่งออกน้ำมันจากต่างประเทศโดยใช้การขนส่งทางทะเลจึงเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นควบคู่กันไป เราจึงพบการเกิดอุบัติเหตุที่ทำให้น้ำมันเกิดการรั่วไหลลงสู่ทะเลเกิดขึ้นอยู่เสมอไม่ว่าจะเป็น อุบัติเหตุจากเรือ การขุดเจาะน้ำมัน หรือการลักลอบปล่อยทิ้งสู่แหล่งน้ำ

ไมโครบีดส์ (Microbeads)

ขณะที่เราใช้ผลิตภัณฑ์ล้างหน้าหรือแปรงฟัน เราอาจสร้างผลกระทบ ให้กับสิ่งแวดล้อมได้อีกทางหนึ่ง เนื่องจากผลิตภัณฑ์เหล่านั้นอาจมี ไมโครบีดส์ (Microbeads) ผสมอยู่ โดยที่ไมโครบีดส์ คือพลาสติกพอลิเอทิลีน หรือพอลิพรอพเพอร์ลีนในรูปของไมโครสเฟียร์ (Microspheres) ขนาดเล็กมากจนแทบจะมองไม่เห็นและเป็นวัตถุที่ไม่สลายตัวตามธรรมชาติ ซึ่งจะยังคงอยู่ในสิ่งแวดล้อมในแหล่งน้ำตลอดไป

ประมงผิดกฎหมาย

สัตว์น้ำในทะเลเป็นทรัพยากรธรรมชาติและเป็นแหล่งอาหารที่สำคัญของมนุษย์ โดยยืนยันได้จากข้อเท็จจริงทางสถิติตัวเลขดังที่กล่าวถึงในข้างต้น ดังนั้นหากไม่มีการบริหารจัดการทรัพยากรสัตว์น้ำในทะเลอย่างยั่งยืนสัตว์น้ำในทะเลก็อาจสูญพันธ์ุไปในที่สุด

การท่องเที่ยวทางทะเลที่ไม่อนุรักษ์ธรรมชาติ

การท่องเที่ยวทางทะเลนั้นมีกิจกรรมให้เลือกทำมากมาย เช่น การดำน้ำดูปะการัง การเล่นเรือใบ การท่องเที่ยวทางทะเลด้วยเรือยอช์ต การท่องเที่ยวชายหาด เป็นต้น

มหาสมุทรในโลก

มหาสมุทรในโลกแบ่งเป็น 4 มหาสมุทร

มหาสมุทรแปซิฟิก
มหาสมุทรแอตแลนติก
มหาสมุทรอาร์กติก
มหาสมุทรอินเดีย

มหาสมุทรแปซิฟิก

เป็นมหาสมุทรที่ใหญ่ที่สุดในโลกมีเนื้อที่ประมาณ 166,242,000 ตร.กม.
จุดที่ลึกที่สุดของมหาสมุทรแปซิฟิก บริเวณ Mariana Trench ลึกประมาณ 3,939 เมตร

มหาสมุทรแอตแลนติก

ตั้งอยู่ระหว่างทวีปอเมริกาเหนือกับไต้ มีเนื้อที่ประมาณ 86,557,000 ตร.กม. เป็นมหาสมุทรที่ใหญ่เป็นอันดับ 2 ของโลก
จุดที่ลึกที่สุดของมหาสมุทรแอตแลนติก บริเวณ Puerto Rico Trench ลึกประมาณ 3,575 เมตร

มหาสมุทรอินเดีย

ตั้งอยู่ระหว่างทวีปแอฟริกากับทวีปออสเตรเลีย มีเนื้อที่ประมาณ 73,427,500 ตร.กม. ใหญ่เป็นอันดับสามของโลก
จุดลึกที่สุดของมหาสมุทรอินเดีย บริเวณ Java Trenech ลึกประมาณ 3,840 เมตร

มหาสมุทรอาร์คติก

ตั้งอยู่บริเวณขั้วโลกเหนือ มีเนื้อที่ประมาณ 13,224,000 ตร.กม. เป็นมหาสมุทรที่เล็กที่สุดในโลก
จุดที่ลึกที่สุดของมหาสมุทรอาร์คติก บริเวณ Eurasia Basin ลึกประมาณ 1,038 เมตร