วันอนามัยโลก ตรงกับวันที่ 7 เมษายน ของทุกปี องค์การสหประชาชาติ ได้กำหนดให้เป็น วันอนามัยโลก เพื่อให้สมาชิกทุกประเทศ ได้ใช้เป็นโอกาสรณรงค์ให้ประชาชน และทุกภาคส่วนของสังคม ได้ตระหนักถึงความสำคัญของสุขภาพ และร่วมมือกันในการควบคุม ป้องกัน แก้ไขปัญหาสุขภาพ รวมทั้งสร้างเสริมสุขภาพของประชาชนอย่างทั่วถึง และเท่าเทียมกัน
ประวัติและความเป็นมา วันอนามัยโลก
องค์การอนามัยโลก (World Health Organization, WHO) เป็นองค์การชำนาญพิเศษของสหประชาชาติ (Specialized Agencies of the United Nations System) ซึ่งมีกำเนิดมาจาก การที่ประชากรโลกถูกภัยคุมคามจากโรคระบาดต่าง ๆ ทำให้เกิดปัญหาที่ต้องพิจารณากันในระหว่างประชาชาติต่าง ๆ เพราะจะมีโรคระบาดแพร่จากประเทศหนึ่งไปยังประเทศหนึ่งอยู่เสมอ ทำให้ต้องมีการป้องกันและควบคุมโรคติดต่อระหว่างประเทศต่าง ๆ ต่อมาได้มีความร่วมมือกันในการจัดการประชุมเกี่ยวกับสุขภาพอนามัยระหว่างประเทศเป็นครั้งแรกที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส เมื่อ 2349 เพื่อวางมาตรการควบคุมและกักกันโรคระบาดระหว่างประเทศ
ในเวลาต่อมา คณะมนตรีด้านสังคมและเศรษฐกิจแห่งสหประชาชาติ ได้จัดให้มีการประชุมว่าด้วยสุขภาพระหว่างประเทศ เมื่อ 2489 ที่เมืองนิวยอร์ก ประเทศสหรัฐอเมริกา ที่ประชุมได้เล็งเห็นว่าสุขภาพของประชาชนเป็นรากฐานของสันติภาพและความมั่นคงปลอดภัยของประชาชาติทั้งมวล จึงได้จัดตั้งคณะกรรมาธิการเพื่อเตรียมการสถาปนาองค์การอนามัยโลก โดยจัดการร่างธรรมนูญขององค์การ อนามัยโลกแล้วเสร็จ ประกาศใช้ธรรมนูญเมื่อวันที่ 7 เมษายน 2491 พร้อมกันนี้ สมัชชาองค์การอนามัยโลก ได้พิจารณาให้เฉลิมฉลองวันที่ 7 เมษายน ของทุกปีเป็น วันอนามัยโลก (World Health Day) และมีมติให้มีการฉลองพร้อมกันทั่วโลกตั้งแต่ 2492 โดยองค์การอนามัยโลก ได้กำหนดข้อปัญหาทางอนามัยขึ้นปีละ 1 เรื่อง สำหรับตั้งเป็นคำขวัญ เพื่อให้เจ้าหน้าที่สาธารณสุขทั่วโลกใช้เป็นแนวทางในการให้สุขศึกษาแก่ประชาชน คำขวัญดังกล่าวมีครั้งแรกเมื่อปี 2493 ปัจจุบันมีสมาชิกทั้งสิ้น 194 ประเทศ
วัตถุประสงค์ของการจัดตั้งองค์การอนามัยโลก
- เพื่อช่วยเหลือประชาชนทั่วโลกให้มีพลานามัยอยู่ในระดับสูงสุดเท่าที่สามารถจะทำได้ทั้งร่างกายและจิตใจ
- เพื่อประสานงานส่งเสริมการอนามัยระหว่างชาติ และร่วมมือกับรัฐบาลประเทศสมาชิกในการดำเนินงานตามโครงการอนามัยต่างๆ รวมทั้งกำหนดมาตรฐานยา และวัคซีน
- เพื่อให้บริการทางวิชาการในด้านอนามัยระหว่างประเทศ และส่งเสริมการวิจัยทางการแพทย์
คำขวัญวันอนามัยโลก
- 2493 Know Your Own Health Services – จงคุ้นเคยกับบริการอนามัยที่มีไว้เพื่อท่าน
- 2494 Healthy for Your Child and World’s Children – สุขภาพสำหรับเด็กของท่านและของโลก
- 2495 Healthy Surrounding Makes Healthy People – สิ่งแวดล้อมได้สุขลักษณะ จะทำให้ประชาชนมีอนามัยดีขึ้น
- 2496 Health is Wealth – อโรคยา ปรมาลาภา
- 2497 The Nurse-Pioneer of Health – พยาบาล คือ ผู้กรุยทางสุขภาพอนามัย
- 2498 Clean Water Makes Better Health – น้ำสะอาด ทำให้อนามัยดี
- 2499 Fight Disease Carrying Insects – จงกำหนดแมลงนำโรค
- 2500 Food and Health – กินดีมีสุข
- 2501 Ten Years of Health Progress (1948-1957) – สาธารณสุขก้าวหน้า (2491-2500)
- 2502 คำขวัญ คือ Mental Illness and Mental Health in the World of Today – โรคจิต และสุขภาพจิตทั่วโลกในปัจจุบัน
- 2503 Malaria Eradication – A World Challenge – ทั่วโลกเร่งรัดให้กำจัดมาลาเรีย
- 2504 Accidents and Their Prevention – อุบัติเหตุป้องกันได้ ถ้าไม่ประมาท
- 2505 Preserve Slight : Prevent Blindness – ถนอมสายตา ป้องกันตาบอด
- 2506 Hunger : Disease of Millions – คนนับล้านมีทุกข์ เพราะโรคขาดสารอาหาร จงกินดีจะมีสุข
- 2507 No Truce for Tuberculosis – วัณโรคคุกคาม ต้องปราบปรามไม่หยุดยั้ง
- 2508 Smallpox Constant Alert – ไข้ทรพิษยังมี รีบปลูกฝีทั่วทุกคน
- 2509 Man and His Cities – ปรับปรุงบ้านเมือง ราษฎร์รุ่งเรือง ใจสุขสันต์
- 2510 Partners in Health – พัฒนาอนามัยให้สุขสันต์ ต้องร่วมกันทุกฝ่ายจึงได้ผล
- 2511 Health in the World of Tomorrow – อนาคตจะสดใส เพราะอนามัยช่วยส่งเสริม
- 2512 Health, Labour and Productivity – อนามัยดี ทวีแรงงาน เพิ่มปริมาณผลผลิต
- 2513 Early Cancer Detection Saves Lives – มะเร็งรักษาได้ พบเร็วเท่าใด ชีวิตปลอดภัย
- 2514 A Full Life Despite Diabetes – แม้เป็นเบาหวาน ชีวิตก็เป็นปกติสุขได้
คำขวัญวันอนามัยโลก
- 2515 Your Heart is Your Health – หัวใจดีมีสุข
- 2516 Health Begins at Home – อนามัยดีเริ่มที่บ้าน
- 2517 Better Food for a Healthier World – ผลิตอาหารพอ บริโภคดี ทวีสุขภาพ
- 2518 Smallpox : Point of No Return – ไข้ทรพิษจะไม่กลับมา ถ้าปวงประชาได้ปลูกฝี
- 2519 Foresight Prevents Blindness – ป้องกันล่วงหน้า ตาไม่บอด
- 2520 Immunize and Protect Your Child – วัคซีนช่วยป้องกัน เด็กของท่านพ้นโรคภัย
- 2521 Down with High Blood Pressure – อายุจะสั้น ถ้าความดันโลหิตสูง
- 2522 A Healthy Child, A Sure Future – อนามัยดีแต่เล็ก อนาคตเด็กแจ่มใส
- 2523 Smoking or Health, The Choice Is Yours – สุขภาพจะดี เมื่องดบุหรี่ได้
- 2524 Health for All by the Year 2000 – สุขภาพดีถ้วนหน้า เมื่อ 2543
- 2525 Add Life to Years – ให้ความรัก พิทักษ์อนามัย ผู้สูงวัยอายุยืน
- 2526 Health for All by The Year 2000 : The Countdown Has Begun ! – ร่วมกันเร่งพัฒนา ให้สุขภาพดีถ้วนหน้า ก่อน 2543
- 2527 Children’s Health ‘Tomorrow’s Wealth – เด็กสุขภาพดี จะมั่งมีวันหน้า
- 2528 Health Youth Our Best Resource – เยาวชนสุขภาพดี เหมือนมีทรัพยากรเยี่ยม
- 2529 Health Living : Everyone A Winner – คุณภาพชีวิตดี ทุกชีวีมีสุข
- 2530 Immunization : A Chance for Every Child – ให้ภูมิคุ้มกัน เป็นโอกาสสำคัญของเด็กทุกคน
- 2531 Health for All, All for Health – สุขภาพดีถ้วนหน้า เพราะประชาร่วมใจ
- 2532 Let’s Talk Health – คุยกันวันละนิด เพื่อชีวิตและสุขภาพ
- 2533 Our Planet – Our Health – ร่วมขจัดมลพิษ เสริมสร้างชีวิตและอนามัย
- 2534 Should Disaster Strike – Be Prepared – เตรียมพร้อมไว้รับภัยพิบัติ – เพื่อกำจัดความสูญเสีย
- 2535 Heartbeat – The Rhythm of Heart – ออกกำลังกายทุกวัน งดไขมันเหล้าบุหรี่ สุขภาพจิตดี จะไม่มีโรคหัวใจ
- 2536 Handle Life with Care : Prevent Violence and Negligence – ถนอมชีวิต คิดรอบคอบ ปลอดอุบัติเหตุ
- 2537 Oral Health for a Healthy Life – แปรงฟันถูกวิธี สุขภาพช่องปากดี พาชีวีสุขสันต์
- 2538 Target 2000 – A World without Life – 2543 ปีเป้าหมาย โลกไร้โปลิโอ
- 2539 Healthy Cities – For Better Health เป็นภาษาไทยว่า บ้านน่าอยู่ เมืองน่าอยู่ อนามัยดี ชีวีสดใส
- 2540 Emerging Infectious Diseases – Global Alert, Global Response – โรคติดเชื้ออุบัติใหม่ – ตื่นตัวทั่วหน้า ค้นคว้าแก้ไข
- 2541 Pregnancy is Special – Let’s Make It Safe – ตั้งครรภ์นั้นประเสริฐ ร่วมมือกันเถิด แม่ลูกปลอดภัย
- 2542 Active Ageing Makes the Difference – ผู้สูงวัย อนามัยดี มีคุณค่า ช่วยพัฒนาสังคม
- 2543 Safe Blood Starts with Me – Blood Saves Lives – โลหิตฉันมั่นใจ ปลอดภัยกับผู้รับ
- 2544 Stop Exclusion – Dare to Care – ผู้ป่วยทางจิต อย่าคิดผลักไส ควรมีน้ำใจ ห่วงใยเยียวยา
- 2545 Agita Mundo – Move for Health – ขยับกาย สบายชีวี
- 2546 Shape the Future of Life – สิ่งแวดล้อมสะอาดสดใส เด็กไทยแข็งแรง
คำขวัญวันอนามัยโลก
- 2547 Road Safety is NO Accident – สำนึกดีขับขี่ปลอดภัย ร่วมใจลดอุบัติเหตุ
- 2548 Make Every Mother and Child Count – สุขภาพแม่และเด็กไทย คือ หัวใจของครอบครัว และสังคม
- 2549 Working Together for health – สานมือ สานใจ เพื่อคนไทยสุขภาพดี
- 2550 Invest in Health, Build a Safer Future – ประชาคมโลกปลอดภัย ต้องร่วมใจพัฒนาสาธารณสุข
- 2551 Protecting Health from Climate Change – รักษ์สุขภาพอนามัยพร้อมใจต้านโลกร้อน
- 2552 Save Live. Make Hospital Safe in Emergency – โรงพยาบาลพร้อม คุ้มครองทุกชีวิต ในภาวะวิกฤตฉุกเฉิน
- 2553 1000 cities, 1000 lives – เมืองใหญ่ 1,000 แห่ง เรื่องราวดี ๆ จาก 1,000 ชีวิต
- 2554 Combat drug resistance-No action, no cure tomorrow – ใช้ยาปฏิชีวนะ อย่างถูกต้อง ป้องกันเชื้อดื้อยา เพื่อการรักษาที่ได้ผล
- 2555 Good Health adds life to years – ให้ความรัก พิทักษ์อนามัย ผู้สูงวัยอายุยืน
- 2556 Control your blood pressure – รณรงค์ลดภาวะความดันโลหิตสูง
- 2557 Small bite, Big threat – ยุง : ภัยคุกคามความมั่นคงทางสุขภาพ
- 2558 How safe is your food ? From farm to plate, keep it safe – อาหารปลอดภัยสร้างได้ตั้งแต่ฟาร์มจนถึงโต๊ะอาหาร
- 2559 Halt the rise: beat diabetes – ปราบเบาหวาน
- 2560 Depression : Let’s talk – โรคซึมเศร้า : คุยกันได้
- 2561 Universal Health Coverage: Everyone, Everywhere หรือหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า เพื่อทุกคน ทุกหนทุกแห่ง
องค์การอนามัยโลก
องค์การอนามัยโลก (World Health Organization ; WHO) เป็นทบวงการชำนาญพิเศษของสหประชาชาติ ซึ่งรับผิดชอบการประสานงานด้านสาธารณสุขระหว่างประเทศ ก่อตั้งเมื่อ 7 เมษายน 2491 มีสำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ที่กรุงเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ และมีสำนักงานส่วนภูมิภาคตั้งอยู่อีกใน 6 เมือง ได้แก่บราซาวีล, วอชิงตัน ดี.ซี., ไคโร, โคเปนเฮเกน, นิวเดลี และ มะนิลา
ตราสารจัดตั้งองค์การอนามัยโลกได้รับการลงนามโดย 61 ประเทศเมื่อวันที่ 22 กรกฎาคม 2489 และได้จัดการประชุมสมัชชาอนามัยโลกขึ้นสมัยแรก เสร็จสิ้นเมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2491
