วันครอบครัว ตรงกับ วันที่ 14 เมษายน ของทุกปี เพื่อมุ่งหวังจะให้มีการฟื้นฟูขนบธรรมเนียมประเพณีแต่ดั้งเดิม และความสุขในครอบครัว ทำให้วันสงกรานต์เลยเป็นโอกาส รวมญาติ พี่น้อง ครอบครัว ทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้กับบุพการี รดน้ำดำหัว ขอพร ผู้เฒ่าผู้แก่ เพื่อเสริมสร้างความเป็นสิริมงคล และเพื่อความอบอุ่น เป็นสุขของครอบครัว ตามประเพณีไทยที่เคยปฏิบัติกันมา
วันครอบครัว
13 เมษายน ของทุกปี เป็นวันสงกรานต์คนไทยได้ยึดถือประเพณีอันดีงามสืบต่อกันมาแต่โบราณกาล ถัดมาอีก 1 วัน คือ วันที่ 14 เมษายน ของทุกปีเป็น วันครอบครัว เพื่อมุ่งหวังจะให้มีการฟื้นฟูขนบธรรมเนียมประเพณีแต่ดั้งเดิม ซึ่งได้เปลี่ยนแปลงไปตามสถานการณ์ของเศรษฐกิจบ้านเมือง และยังเป็นช่วงที่คนไทยส่วนได้เดินทางกลับบ้าน ทำให้วันสงกรานต์จึงเป็นโอกาส รวมญาติ รวมครอบครัว ทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้กับบุพการี รดน้ำดำหัว ขอพร ผู้เฒ่าผู้แก่
เพื่อเสริมสร้างความเป็นสิริมงคล และเพื่อความอบอุ่น เป็นสุขของครอบครัว ตามประเพณีไทยที่เคยปฏิบัติกันมา และรัฐบาลได้กำหนดให้ทุกวันอาทิตย์เป็นวันครอบครัว เพื่อสนับสนุนและส่งเสริมให้ประชาชนตระหนักถึงคุณค่า ของสถาบันครอบครัว และใช้เวลาว่างในวันหยุดสุดสัปดาห์ร่วมกันอีกทั้งยังส่งเสริมให้สมาชิกในครอบครัวได้อยู่พร้อมหน้า และทำกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อเป็นการกระชับความสัมพันธ์ ระหว่างสมาชิกภายในครอบครัวและสร้างความรักความอบอุ่นในครอบครัว ช่วยให้ครอบครัวมีความแข็งแรง ซึ่งจะช่วยลดปัญหาสังคมในด้านต่าง ๆ
ประวัติวันครอบครัว
เมื่อ วันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2532 คณะรัฐมนตรี ซึ่งมีพลเอกชาติชาย ชุณหะวัณ เป็นนายกรัฐมนตรีได้เสนอมติโดยคุณหญิงสุพัตรา มาศดิตถ์ รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรีในขณะนั้น เป็นผู้เสนอ คณะรัฐมนตรีเห็นชอบด้วยและอนุมัติ ให้ วันที่ 14 เมษายน ของทุกปี เป็นวันแห่งครอบครัว ซึ่งตรงกับวันสงกรานต์ของไทย เพราะโดยส่วนใหญ่ในวันนี้เป็นวันที่สมาชิกในครอบครัวมีโอกาสพบปะกันได้โดย สะดวก
การที่ทางราชการกำหนดวันครอบครัวขึ้นมานั้น เนื่องจากคณะกรรมมาธิการกิจการสตรีและเยาวชน สภาผู้แทนราษฎร ได้สรุปผลจากการศึกษาปัญหาเกี่ยวกับเด็กและเยาวชน ว่าปัญหาครอบครัวเป็นปัญหาหนึ่งที่สำคัญที่ก่อให้เกิดเหตุการณ์ต่าง ๆ ตามมาเป็นอันมาก ไม่ว่าจะเป็นปัญหายาเสพติดอาชญากรรม และปัญหาต่าง ๆ อีกมากมาย
ปัญหาเหล่านี้ส่วนหนึ่งเกิดจากครอบครัวด้วย เนื่องจากครอบครัวที่ไม่มีความอบอุ่น ขัดแย้ง ความไม่เข้าใจกันระหว่างคนในครอบครัว ลักษณะวิถีชีวิตของครอบครัวในสังคมไทยเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมมาก สมาชิกในครอบครัวต่างต้องดิ้นรนทำมาหาเลี้ยงชีพ หนุ่มสาวที่อยู่ต่างจังหวัดก็เข้ามาในเมืองเพื่อหางานทำ ทำให้ต้องทิ้งพ่อแม่ที่ชราภาพไว้ตามลำพัง พ่อแม่ที่ต้องทำงานหนักเพื่อเป็นค่าใช้จ่ายสำหรับลูก และครอบครัว ไม่มีเวลาสั่งสอนอบรมลูก สิ่งเหล่านี้ล้วนแต่จะสร้างปัญหาให้กับสังคม
ความสำคัญของวันครอบครัว
ครอบครัว คือ สถาบันมูลฐานของมนุษย์ชาติ เป็นหน่วยขนาดเล็กที่สุดของสังคม เป็นผู้สร้างและกำหนดสถานภาพ บทบาท สิทธิ หน้าที่ของบุคคลอันพึงปฏิบัติต่อกันในสังคม เป็นสถาบันแห่งแรกในการถ่ายทอดวัฒนธรรมและพัฒนา ผู้ร่วมครัวเรือน คือ สามี ภรรยา และบุตร การที่ทางราชการกำหนดวันครอบครัวขึ้นมานั้น เนื่องจากต้องการให้ประชาชนได้ตระหนักถึงความสำคัญของครอบครัวให้มากขึ้น เพราะการที่วิถีชีวิตของคนในสังคมไทยเปลี่ยนแปลงไป ย่อมทำให้ครอบครัวมีความขัดแย้ง และห่างเหินกันมากขึ้น ซึ่งอาจก่อให้เกิดปัญหาสังคมตามมาทีหลังได้
ความหมายของสถาบันครอบครัว
ความหมายทั่วไป
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน 2525 ได้ให้ความหมายของคำว่า สถาบัน และ ครอบครัว ไว้ดังนี้
- สถาบัน หมายถึง สิ่งซึ่งคนในส่วนรวม คือ สังคมจัดตั้งให้มีขึ้นเพราะเห็นประโยชน์ว่ามีความต้องการและจำเป็นแก่วิถีชีวิตของตน เช่น สถาบันครอบครัว ฯลฯ
- ครอบครัว หมายถึง ผู้ร่วมครัวเรือน คือ สามี ภรรยา และบุตร
ความหมายตามแนวพุทธศาสตร์
ครอบครัวตามแนวพุทธศาสตร์ ไม่มีการกำหนดตายตัว แต่กล่าวถึงลักษณะอันเป็นคุณสมบัติเฉพาะตัวของสมาชิกในครอบครัวเท่านั้น ในทางพุทธศาสนาจะกล่าวถึงครอบครัวในรูปของสามีภรรยา บิดา มารดา เท่านั้น ซึ่งถือว่า มารดา บิดาก็ดี สามี ภรรยาก็ดี เป็นส่วนประกอบที่สำคัญของครอบครัว
ความหมายในแง่สถาบัน
ครอบครัว หมายถึง การอยู่ร่วมกันของชายหญิง ในรูปของสามี ภรรยา มีหน้าที่ให้กำเนิดบุตรและเลี้ยงดูบุตร เพื่อให้สามารถดำรงชีพอยู่ในสังคมได้ สมาชิกในครอบครัวมีการแสดงออกทางพฤติกรรมต่อกันและกัน ในรูปของการปฏิบัติตามสถานภาพและบทบาทอันเป็นหน้าที่ของสมาชิก
บทบาทหน้าที่ของสมาชิกในครอบครัว
- ให้ความรัก ความอบอุ่นและความเอื้ออาทรต่อกัน
- หันหน้าเข้าหากันและยอมรับฟังความคิดเห็นซึ่งกันและกัน
- ช่วยเหลือ ดูแล เกื้อกูล ซึ่งกัน และกัน
- ดูแลเอาใจใส่และให้เวลากับครอบครัวมากขึ้น
- รู้จักวางแผนการใช้จ่ายอย่างประหยัดและไม่ฟุ่มเฟือย
- รู้จักให้อภัยซึ่งกันและกัน
- ปฏิบัติกิจกรรมเพื่อสร้างความสัมพันธ์ในครอบครัวรวมกันเช่น การเข้าวัดอบรมปฏิบัติธรรมนำครอบครัวอบอุ่นครอบครัวสนุกกับห้องสมุด ศิลปะสุดสัปดาห์
กิจกรรมวันครอบครัว
ในส่วนของหน่วยงานราชการ หรือ หน่วยงานอื่น ๆ
- จัดนิทรรศการเพื่อให้ประชาชนเกิดความรู้ ความเข้าใจในบทบาท หน้าที่ ของสมาชิกในครอบครัว
- จัดมอบรางวัลให้สำหรับครอบครัวดีเด่น เพื่อยกย่องเชิดชูเกียรติครอบครัวที่ทำคุณประโยชน์แก่สังคม และประเทศชาติ
ในส่วนของครอบครัว
กิจกรรมที่นิยมปฏิบัติกันในวันครอบครัว คือ การให้เวลากับครอบครัวมากยิ่งขึ้น อาทิ การทำอาหารไปทานกันตามสถานที่ต่าง ๆ การไปทานอาหารนอกบ้าน การไปเที่ยวตามสถานที่ต่าง ๆ ซึ่งการไปเที่ยวตามสถานที่ท่องเที่ยวต่าง ๆ นอกจากจะเป็นการพักผ่อนหย่อนใจแล้วยังเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวอีกทางหนึ่งด้วย
การใช้ชีวิตแบบหลัก 5 อ.
- อ.อภัย เมื่อฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดทำผิดพลาดไปบ้างให้นึกถึงคำว่าอภัยเสมอ และจะไม่นำเอาสิ่งที่ผิดพลาดนั้นมาพูดซ้ำเติมอีก
- อ.เอื้อเฟื้อ สมาชิกทุกคนในครอบครัว ต้องช่วยเหลือซึ่งกันและกันอย่าคิดว่าไม่ใช่เรื่องของฉันไม่ใช่หน้าที่ของ ฉัน ฉันไม่เกี่ยวเช่น คุณพ่อซักผ้า แม่ถูบ้าน ลูกล้างจาน อย่าคิดว่าเป็นงานของใครคนใดคนหนึ่ง
- อ.อารมณ์ขัน ฝึกให้มีอารมณ์ขันเสียบ้าง มีการกระเซ้าเย้าแหย่กันบ้างในบางโอกาสอาจเป็นทั้งพ่อทั้งแม่ เพื่อนและพี่สำหรับลูกก็ได้
- อ.อดทน อดกลั้น อดออม ชีวิตครอบครัวที่จะต้องมี 3 อ นี้ด้วย อดทนต่อความยากลำบากต่าง ๆ ในครอบครัวอดกลั้นต่อสิ่งที่มากระทบจากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งหรือกิเลสที่มา กระตุ้นเราให้หลุ่มหลง และให้รู้จักอดออมเงินทองที่หามาได้แบ่งไว้ใช้เป็นสัดส่วน ส่วนที่หนึ่ง ใช้จ่ายในครอบครัวส่วนที่สองสำหรับการศึกษาของบุตร สวนที่สามสำหรับค่ารักษาพยาบาลเมื่อยามเจ็บไข้ ส่วนที่สี่บริจาคทานทำบุญสร้างกุศลไว้เป็นเสบียง เมื่อยามจะจากโลก นี้ไป แล้วอีกส่วนหนึ่ง เก็บออมไว้ใช้เมื่อยามแก่เฒ่า
- อ.อบอุ่น เมื่อเราปฏิบัติได้ 4 อ. ข้างต้นแล้ว อ.ที่ 5 ก็จะตามมาอย่างแน่นอน คือ อบอุ่น เมื่อสมาชิก ทุกคนรู้หน้าที่และบทบาทของตัวเองแล้ว ชีวิตครอบครัวก็คงหนีไม่พ้นคำว่า สุขภาพจิตเริ่มต้นที่บ้าน ดังคำขวัญที่ว่าไว้อย่างแน่นอน
คำขวัญวันครอบครัว
ในวันที่เรารู้สึกแย่ คนที่จะไม่ทิ้งเราแน่ ๆ คือคุณพ่อคุณแม่เราเอง
บ้านที่อยู่แล้วมีความสุข ไม่จำเป็นต้องหลังใหญ่ ขอแค่ข้างในมีครอบครัวที่อบอุ่นอยู่พร้อมหน้าก็พอแล้ว
ความอบอุ่นของครอบครัวไม่ใช่จำนวนคนที่อยู่ แต่คือความเข้าใจที่มี
ภูมิคุ้มกันที่ดีที่สุดของเด็ก คือ “ความรักจากครอบครัว”
ท้อแท้จากที่ทำงาน คิดไว้เสมอว่าที่บ้านยังมีคนรอเราอยู่
พ่อแม่ทำทุกอย่างเพราะอยากเห็นเรามีความสุข แล้วเราจะมานั่งทุกข์เพราะคนอื่นทำไม
ทุกครั้งที่รู้สึกแย่ อ้อมกอดของแม่อยู่ข้าง ๆ เสมอ
เวลาที่ท้อแท้ คนแรกที่นึกถึง คือ แม่ ที่แรกที่อยากไป คือ บ้าน
งานมีให้คุณทำทั้งชีวิต แต่ลูกจะเป็นเด็กให้คุณกอดไม่นานนัก ดังนั้นจงให้เวลากับลูก เพื่อให้ความสุขนั้นอยู่กับคุณและลูกทั้งชีวิต
ความสงบสุข เริ่มต้นจากภายในครอบครัว
ความรู้สึกที่ดีที่สุดในโลกคือการที่ได้รู้ว่าครอบครัวกำลังยิ้มเพราะคุณ
สุขใดก็ไม่เท่า พ่อแม่ลูก ได้อยู่พร้อมหน้าพร้อมตา
ชีวิตคู่ไม่ได้แฮปปี้ทุกวัน ขอแค่ไม่ทอดทิ้งกันในวันที่ทุกข์ใจ
ครอบครัวก็เหมือนต้นไม้ เราอาจชูกิ่งก้านไปคนละทิศละทาง แต่อย่าลืมว่าเราเติบโตมาจากต้นและรากเดียวกัน
อวยพรวันครอบครัว
บุพการีนั้นหรือคือพ่อแม่
เฝ้าดูแลลูกน้อยคอยสั่งสอน
จนเติบใหญ่แกร่งกล้าเฝ้าอาทร
มิคลายคลอนรักลูกพันผูกใจ
เพราะลูกคือความหวังทั้งชีวิต
พร้อมอุทิศเพื่อสร้างทางสดใส
ให้ความรู้วิทยามิคลาไคล
เพียงลูกได้มีวิชาหาเลี้ยงตน
กาลเวลาผ่านผันนานวันเข้า
ลูกไม่กลับคืนเหย้าเฝ้าฉงน
พ่อชะแง้แม่รอท้อทุกข์ทน
ไยลูกตนไม่คืนเรือนเหมือนก่อนเคย
เฝ้าติดตามถามไถ่ด้วยใจห่วง
คืนวันล่วงมานานพาลเพิกเฉย
“ไม่มีเวลา” “มากภาระ” “ใช่ละเลย”
คือ คำเอ่ยบอกกล่าวให้เศร้าใจ
อันพ่อแม่แท้คือพระในบ้าน
เราลูกหลานควรบูชาพาสดใส
ควรดูแลด้วยชีวิตจิตห่วงใย
ก่อนสายไป… รู้แทนคุณด้วยกตัญญุตา
ดิถีฤกษ์ เบิกสงกรานต์ งานวันนี้
ล้วนเปรมปรีดิ์ มีสุข สนุกสนาน
สาดน้ำเย็น กระเซ็น ทั่วท้องธาร
ร่วมขับขาน วันครอบครัว ทั่วแดนไทย
กาลเวลา ผ่านผัน วันแห่งรัก
ครอบครัวภักดิ์ คงมั่น มิหวั่นไหว
ทั้งลูกหลาน จากบ้าน นานแสนไกล
สู่อ้อมใจ แห่งแม่พ่อ รอเวลา
ลูกจากบ้าน นานไป ใจยังหาย
มิคลอนคลาย คิดถึง คนึงหา
ความผูกพัน ลึกซึ้ง ตรึงอุรา
อยากกลับมา ด้วยหวัง พลังใจ
ประคองขัน ใบน้อย ลอยดอกรัก
วางแทบตัก บุพการี ที่สดใส
ลูกขอพร จากท่าน ผู้สูงวัย
อวยพรชัย ให้มีสุข ในทุกครา
ดิถีฤกษ์ เบิกสงกรานต์ วานเทพไท้
นำพรให้ ปกปัก และรักษา
อำนวยพร ให้ท่านสุข ทุกทิวา
ตราบวิญญา จงสุขสันต์ นิรันดร์เทอญฯ
วันครอบครัวสากล
วันครอบครัวสากล (อังกฤษ: International Day of Families) องค์การสหประชาชาติได้กำหนดให้วันที่ 15 พฤษภาคม ของทุกปี เป็น วันครอบครัวสากล เพื่อต้องการให้ทุกคนเห็นความสำคัญของครอบครัว โดยเชื่อว่าสังคมที่ดีควรเริ่มต้นมาจากครอบครัวที่อบอุ่น โดยให้แต่ละประเทศจัดกิจกรรมเพื่อให้ประชาชนตระหนักถึงความสำคัญของครอบครัวให้มากขึ้น
